Iedere keer opnieuw blijkt: app- en smartphonegebruik in het verkeer zijn levensgevaarlijk

Volgens onderzoek van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) is het aantal verkeersongelukken in de afgelopen jaren bijna verdriedubbeld. In 2014 telde Nederland 17.000 ongelukken op snelwegen, in 2018 stond de teller op 38.000. 

Een van de veroorzakers van die groeiende aantallen: het gebruik van smartphone en apps tijdens het rijden. Rob Stomphorst van Veilig Verkeer Nederland: ‘We zien steeds meer andere apps die geïntegreerd zijn met navigatiesystemen. Met een navigatiesysteem op zichzelf is uiteraard niet zoveel mis, dat betreft een ondersteunende app. Het probleem zit in het interactieve karakter van dergelijke systemen. Tijdens het rijden de route wijzigen, een notificatie die in de display verschijnt, mensen die op de snelweg door hun Spotify-lijsten gaan scrollen…. Levensgevaarlijk!’.

Dat de smartphone inderdaad een belangrijke bron van afleiding in het verkeer vormt, blijkt uit recent onderzoek van Allianz Direct waarin Nederlandse automobilisten werd gevraagd waar zij het vaakst door worden afgeleid achter het stuur. Op nummer één staan andere weggebruikers, maar de smartphone volgt op de vierde plaats. De complete top vijf afleidingen is als volgt:
 

• Andere weggebruikers (38%)
• Slaperigheid achter het stuur (24%)
• Werk aan de weg (23%)
• Smartphone (18%)
• Kinderen in de auto (16%)

Veiliger Flitsmeister

Ondanks de diverse MONO-campagnes is WhatsApp nog altijd een veelgebruikte app in het verkeer. Een andere populaire app in de auto is niet geheel verrassend Flitsmeister. Voorstanders van de app stellen dat deze juist een goede doorstroom veroorzaken, criticasters stellen dat deze app juist voor afleiding zorgt en zelfs gevaarlijk kan zijn.

Jorn de Vries, oprichter van Flitsmeister: ‘Uit alle data blijkt dat onze app ervoor zorgt dat automobilisten juist veiliger rijden en dat we voor een betere doorstroom zorgen. Dat is ook de opvatting van de politie en die heeft dat in meerdere publicaties als zodanig geuit. Feitelijk wijzen wij automobilisten net als hen op rijgedrag dat niet wenselijk is, namelijk te snel rijden. Daarnaast zorgen we voor informatie over verkeersopstoppingen, ongevallen en files zodat mensen daarop kunnen anticiperen. Dit zijn rij-ondersteunende taken die bijdragen aan veiliger verkeer.’

Veilig Verkeer Nederland en de Vereniging Verkeersslachtoffers zijn geen fan. Sterker, zij willen het gebruik van apps als Flitsmeister en Waze verbieden. Jan Meijroos (Mashable Benelux): ‘Tegenstanders van de app schetsen een beeld van automobilisten die keihard op de rem trappen op het moment dat flitsmeldingen zich aandienen, de politie weerspreekt dit. De waarheid zal waarschijnlijk in het midden liggen. Zorgelijker is dat Flitsmeister tijdens het rijden bij sommige situaties aanrakingen met de app vereist. Dat kan tijdens een moment van onoplettendheid fataal zijn.’

De Vries erkent dit. ‘Waar wij moeten verbeteren, en daar zijn we hard mee bezig, is het door-ontwikkelen van de interactieve functionaliteiten van onze app.’ Meldingen en feedback geven zijn nu fysieke interacties en dat is zeker een vorm van afleiding. 'Wij streven er dan ook naar dat we deze functies dit najaar via stemcommando’s kunnen aanbieden, zodat fysieke interactie volledig achterwege blijft’, vervolgt de Vries.

Apple CarPlay vertraagt reactievermogen

Het Nederlandse platform Hardware Info berichtte onlangs over een recente studie van iAM RoadSmart. Dit onderzoek heeft aangetoond dat de slimme navigatie platformen Android Auto en Apple CarPlay gevaarlijker zouden zijn dan het gebruik van alcohol, cannabis, chatten en bellen. Drinken, blowen en handsfree bellen zagen volgens de studie een toename van de reactietijd van respectievelijk 12%, 21% en 27%. Het gebruik van apps zoals sms en WhatsApp zou voor een toename van 35% zorgen, en bellen met een fysieke telefoon een toename van 46%. Interactie met slimme navigatiesystemen bij aanraakbediening laten nog verontrustendere resultaten zien: automobilisten vertonen 53% tragere reacties voor Android Auto en 57% voor Apple CarPlay. De site schrijft dat het onderzoek gedaan is in een rijsimulator.

Helemaal niet meer bellen?

Het gebruik van smartphones en apps in het verkeer is belangenorganisaties al jarenlang een doorn in het oog. Ron Adams van Allianz Direct: ‘Een telefoongesprek leidt sowieso af. Je hoofd is namelijk met meer bezig dan alleen opletten in het verkeer. Wil je risico’s voorkomen, gebruik dan helemaal geen telefoon tijdens het rijden én kies voor een eenvoudig navigatiesysteem.’

Ook Stomphorst pleit voor verregaande maatregelen. Hij zou het liefst zien dat er helemaal niet meer gebeld wordt tijdens autorijden, ook niet handsfree: ‘Hou je bezig met autorijden en niks anders. Een telefoongesprek en tegelijkertijd op het verkeer letten is enorm intensief en vermoeiend.’