Waarschuwing voor datingfraude rondom Valentijnsdag

Online dating is niet zonder risico’s. Oplichters doen zich op social media en datingapps voor als mannen en vrouwen die op zoek zijn naar de liefde. Ze proberen mensen te verleiden en als ze hun vertrouwen hebben gewonnen, vragen ze om geld. Daarvoor waarschuwt zowel de Fraudehelpdesk als IT-beveiligingsbedrijf Mimecast in de aanloop naar Valentijnsdag. De twee partijen geven tips om datingfraude te herkennen en roepen slachtoffers op om melding te doen.

Datingfraude is een ernstig probleem. Bij de Fraudehelpdesk komen elk jaar honderden meldingen binnen. In 2021 alleen al ging het om 567 meldingen, waarvan 231 mensen financieel benadeeld zijn. Gemiddeld waren zij ruim 30.000 euro kwijt, al verschillen de bedragen enorm per persoon. Een ton is geen uitzondering. In sommige gevallen lenen de slachtoffers geld van familie of vrienden om de oplichter te betalen, of gebruiken ze hiervoor al hun spaargeld.

Datingfraude heeft ook een grote emotionele impact. De slachtoffers zijn weken, maanden of zelfs jaren voor de gek gehouden en hebben allerlei persoonlijke informatie gedeeld. Er is een emotionele band ontstaan met de fictieve geliefde, maar alles bleek een illusie. In combinatie met de financiële schade trekt dit een zware wissel op slachtoffers. Uit een eerder onderzoek blijkt dat bijna een derde hier psychische klachten aan overhoudt.

Verhoogd risico rondom Valentijnsdag

Cybercriminelen spelen continu in op actuele ontwikkelingen, zoals evenementen en feestdagen. Ook Valentijnsdag wordt op deze manier misbruikt. Rond deze dag gaan veel mensen online op zoek naar romantische contacten. Oplichters ontvangen hen met open armen, zo waarschuwt zowel Mimecast als de Fraudehelpdesk. Zij adviseren alle single Nederlanders om de komende weken extra alert te zijn op deze vorm van fraude. De volgende tips zijn een goed startpunt:

1. Controleer de foto’s op authenticiteit

Datingfraudeurs gebruiken meestal foto’s die ze elders op internet vinden om hun personage te creëren. Controleer profielfoto’s en toegezonden foto’s via bijvoorbeeld Google Images of Yandex. Komen dezelfde foto’s ook ergens anders voor? In dat geval heb je hoogstwaarschijnlijk met een oplichter te maken.

2. Herken de ‘red flags’

Foto’s van een ander persoon zijn niet de enige aanwijzing dat je misleid wordt. Ook bij de volgende zaken zouden de alarmbellen af moeten gaan:

• De persoon kan of wil nooit afspreken, of stelt dit telkens weer uit
• De persoon kan of wil nooit videobellen of is nooit lang in beeld
• De persoon zegt precies de juiste dingen en toont snel veel affectie
• De persoon heeft een ernstig probleem, zoals een ziek kind
• De persoon heeft dringend geld nodig, en vraagt telkens om meer

3. Maak nooit geld over aan digitale contacten

Maak nooit geld over aan mensen die je niet persoonlijk hebt ontmoet. Datingfraudeurs komen vroeg of laat met een reden waarom ze geld nodig hebben. Dat geld zie je nooit meer terug. Blijf altijd kritisch nadenken. Waarom zou iemand die in een ver land woont en die je nog nooit hebt ontmoet, juist jou om financiële hulp vragen?

4. Sta geen privégegevens af

Over het algemeen is het niet verstandig om persoonlijke gegevens te delen via internet. Deze informatie kan worden gebruikt voor identiteitsfraude en andere vormen van criminaliteit. Mimecast raadt verder af om zakelijke apparaten te gebruiken voor online dating, iets wat bijna een op de vijf Nederlanders doet. Dit levert risico’s op voor je werkgever, omdat malware de apparaten en netwerken kan besmetten.

5. Praat met vrienden en familie

Het is in het belang van de oplichter dat een nieuw slachtoffer geïsoleerd wordt. Zo is deze persoon makkelijker te beïnvloeden, wat de kans van slagen vergroot. Voorkom dat je in zo’n kwetsbare positie komt en praat met familie, vrienden of bekenden over je nieuwe contact. Een buitenstaander heeft misschien wél door dat er iets niet klopt.

Oproep aan slachtoffers

Mimecast en de Fraudehelpdesk drukken slachtoffers op het hart om aangifte te doen. “Datingfraude mag niet onbestraft blijven”, zegt Carl Wearn, hoofd van de online-misdaadafdeling van Mimecast. “Slachtoffers schamen zich vaak voor wat er is gebeurd en ze durven niet naar de politie te stappen. Maar het is juist heel belangrijk dat je wél aangifte doet en de fraude meldt bij de Fraudehelpdesk. Als iedereen dit doet, worden er ook meer middelen vrijgemaakt voor de bestrijding.”

Tanya Wijngaarde van de Fraudehelpdesk is het daar volledig mee eens. “Er rust een taboe op. Mensen nemen het zichzelf kwalijk, maar het slachtoffer valt niks te verwijten. Deze oplichters gebruiken allerlei geraffineerde digitale en psychologische trucs om de slachtoffers te misleiden. Laat het er dus vooral niet bij zitten en meld het bij de Fraudehelpdesk. Wij adviseren ook bij het doen van aangifte. Alleen door melding of aangifte te doen wordt de omvang van het probleem zichtbaar.”