Het aantal vrouwen in de it is tussen 2007 en 2012 met drie procent gedaald, blijkt uit onderzoek van het UWV. Opvallend is dat de werkgelegenheid in deze branche juist met tien procent is gestegen in diezelfde periode. Slechts één op de tien programmeurs is vrouw en de aantallen voor systeemanalisten en informatici ligt niet veel hoger. Volgens Anouk Visser, Technical Director bij de Dutch UAS Foundation en de enige vrouwelijke it'er in het bedrijf, komt dit met name door de stereotypen. 'De gemiddelde it'er doucht één keer per week, heeft lang haar en zit op een donkere kamer. Maar het is veel leuker dan dat', legt Anouk uit. 'Dat versterkt zichzelf ook weer, het is niet volledig onwaar. Mensen die zich associëren met het stereotype gaan dit doen.' Lieke Boon, ambassadeur van CodeWeek EU, organisator en coach van Rails Girls, werkzaam bij VHTO en verantwoordelijke voor DigiVita Code Events, heeft echter het idee dat er steeds meer vrouwen de it in komen. 'Ik dacht juist dat het steeds hipper werd', vertelt ze. 'Het idee wat ik heb, klopt niet met de cijfers. Ik kom natuurlijk veel meer vrouwelijke it'ers tegen door mijn werk.' Toch is er inderdaad wel een stereotype te doorbreken, vindt ook Lieke. 'Ik kreeg op de middelbare school bij informatica alleen les over spreadsheets. Toen dacht ik: “Als dit it is, vind ik dat niet leuk”', vertelt Lieke, die voor haar carrière in it geschiedenis studeerde. 'Tijdens mijn scriptie kwam ik in aanraking met programmeren. Dat was het moment dat ik dacht: “Als dit it is, is het veel leuker dan ik dacht.” Het is dus vooral de beeldvorming die niet helemaal juist is. Die beeldvorming is er al als je tien jaar oud bent. Het blijkt dat je als meisje op die leeftijd geen rekening meer houdt met een baan in ict of überhaupt bètatechnische vakken. De beeldvorming is al vrij snel dat dit meer voor jongens is.'
Maar waarom vrouwen?
Waarom is het dan zo belangrijk dat vrouwen de it ingaan? Zowel Lieke als Anouk hebben hier een visie op. Volgens Anouk kunnen vrouwen echt iets nieuws toevoegen aan de it. 'Vrouwen hebben een andere kijk op dingen. Het is sowieso gemakkelijker als je met een heel divers team werkt, in plaats van wanneer je met allemaal mensen werkt die hetzelfde denken. Dan kom je niet vooruit. Maar ik denk dat vrouwen ook echt een andere manier van werken hebben. En misschien ook wel een andere manier van inschattingen maken.' Ook Lieke is voor diversiteit in een team. 'Uit onderzoek is gebleken dat hoe diverser het team is, hoe innovatiever een team is.' Toch verschilt het volgens Lieke ook per vrouw wat zij toe kan voegen aan een team. 'Ze zeggen vaak dat vrouwen communicatief beter zijn, maar dat verschilt per persoon. Echter, gemixte teams leveren wel een beter resultaat op dan wanneer je alleen een mannenteam hebt.' Anouk weet nog wat specifiekere voorbeelden: 'Ik ken geen vrouw die blij is met de grootte van het scherm van haar smartphone. We kunnen hem niet kwijt in onze broekzak, het neemt veel ruimte in in je tas. Als Apple met een nieuwe smartphone komt die gezondheid kan monitoren, maar het ding past niet in je zak en we kunnen onze menstruele cyclus er niet mee volgen, dan denk ik: "Waarom kun je wel de inname van Nitrogen bijhouden met Apple, maar geen vrouwelijke dingen?” Technologie speelt zo'n grote rol in ons leven, maar als het alleen maar ontwikkeld wordt door mannen, dan wordt het ook veel meer op mannen gericht.' Er zijn dus zeker voordelen te halen uit meer vrouwen in de it, maar volgens Lieke en Anouk begint dat toch echt bij het doorbreken van het stereotype.
Stereotype doorbreken
Het stereotype van de it'er doorbreken, is een uitdaging. 'Die beeldvorming ontstaat door meerdere aspecten, waaronder je omgeving, je ouders en de maatschappij zelf. Je merkt dat mensen een beroep associëren met een man of een vrouw en het ontbreekt in de it aan vrouwelijke rolmodellen', legt Lieke uit. Volgens zowel Lieke als Anouk begint het doorbreken van de stereotypes al erg vroeg. Zo gaat Lieke met DigiVita, een project van VHTO, waar binnen en buiten de school activiteiten worden georganiseerd om meisjes tussen de acht en achttien te enthousiasmeren en informeren over ict-opleidingen en -beroepen, langs middelbare scholen om meisjes kennis te laten maken met vrouwelijke rolmodellen in de it. 'Bij VHTO hebben we een hele grote database van ongeveer tweeduizend rolmodellen, maar dit zijn niet alleen it'ers. Deze vrouwelijke professionals en studenten uit bèta, techniek en ict zetten we in op scholen om gastlessen te geven en te speeddaten met meisjes, zodat zij in aanraking komen met vrouwen in de it. Zo kunnen ze zich inleven in het feit dat zij dat misschien ook kunnen doen.' De reacties zijn over het algemeen positief. 'Veel meisjes zeggen dan: "Als dit it is, dan is dat leuk!"' Ook Anouk is het hiermee eens: 'Begin jonger met voorlichting geven over dat het kan en breng meer vrouwen op een niveau waarop ze aangenomen worden. Geef bijvoorbeeld programmeren als een vak op de basisschool.' Anouk gaat zelf ook langs scholen om kinderen les te geven in it en ook daar zijn de reacties vaak positief. 'Dan hebben ze ook nog niet het idee dat er een stereotype programmeur is. Als je het als een vak op school zou geven, zoals de vakken die we nu geven, dan heb je misschien een veel positiever imago.'
Rails for Girls from Kisko Labs on Vimeo.
Mannencultuur
In de it heerst er een behoorlijke mannencultuur. Logisch, gezien er zoveel mannen binnen deze branche werken. Sommige mensen denken dat je deze cultuur moet aanpassen, wil je meer vrouwen de it in krijgen. Lieke en Anouk denken hier echter iets anders over. 'Veel vrouwen die er nu in werken, kiezen daar ook wel voor. Ze weten dat er veel mannen zijn en hebben daar geen last van of geen problemen mee', legt Lieke uit. 'Maar het is natuurlijk wel zo dat er vrouwen zijn die dat een beetje afschrikt. We proberen eigenlijk door meer vrouwen de it in te krijgen, de cultuur aan te passen. Dat het vanzelf gaat.' 'Het is wel moeilijk om vijf jaar te studeren met alleen maar mannen en dat kan volgens mij wel afschrikkend werken', begint Anouk. Ze heeft weinig problemen met de mannencultuur, maar komt wel positieve discriminatie tegen. 'Dat vind ik niet leuk. Het is ook moeilijk om dat in te schatten bij ondernemers. Dan denk je: "Nemen ze me aan omdat ik goed ben, of willen ze me spreken omdat ik een vrouw ben?” Dat zijn moeilijke situaties.' Toch heeft Anouk weinig moeite met de mannencultuur. 'Ik pas mijzelf wel aan, maar het kan geen kwaad als er wat tegen de discriminatie wordt gedaan. Je hoort wel verhalen dat er niet respectvol met vrouwen om wordt gegaan, dus het is wel belangrijk dat er iets wordt aangepast. Maar een mannencultuur is geen probleem als ze ervoor open staan om met vrouwen samen te werken.'
