De zegen en de vloek van IoT op de werkplek

Wat is IoT?

Als je een willekeurig persoon vraagt naar voorbeelden van IoT, dan heb je een aardige kans dat hij iets noemt als een slimme thermostaat of een slimme speaker. Dat zijn namelijk dé consumentengadgets die bovendien naadloos aansluiten op al bestaande apparatuur. Zo kun je een thermostaat makkelijk op afstand bedienen met je Smartphone en een slimme speaker kun je koppelen aan je verlichting, of juist aan je favoriete (online) muziekdatabase.

Niet voor op het werk

Voor bedrijven zijn dit soort toepassingen minder interessant. In een gemiddelde kantoortuin moet je er niet aan denken dat mensen de hele dag tegen een speaker praten. En wat is er mis met de laatste persoon die het licht uitdoet? Binnen een commerciële omgeving moet IoT dus op een heel andere manier worden benaderd. In de praktijk gaat het daarbij maar om één ding: de effectiviteit vergroten.

Onderdeel van een beweging

Daarmee sluit IoT eigenlijk naadloos aan op het begrip ‘automatisering’ dat tegenwoordig ook om de haverklap voorbijkomt. Zij het positief of negatief. En verder heeft IoT een overlap met robotisering. Eigenlijk kun je iedere vorm van technische vernieuwing waarbij een apparaat wordt gebruikt met een koppeling met het internet, scharen onder IoT.

Gevolgen

Maar wat zijn hier de gevolgen van? Met IoT kun je alle kanten op. Zo kun je tegenwoordig als bedrijf een nachtportier vervangen door camerabeveiliging van afstand. Tegelijkertijd kun je ook de beveiliging binnenshuis, oftewel je IT-beheer, van afstand laten doen. Een groepje IT-ers die met Business Intelligence samen tien bedrijven beheren is tenslotte een stuk goedkoper dan je eigen beheerder in dienst hebben. En dan kunnen ze hun kennis nog bundelen ook. In beide voorbeelden gaat het er echter niet eens zozeer over dat de kwaliteit veel beter wordt, maar dat je er overtollig personeel mee weg kunt bezuinigen en op deze manier je efficiëntie kunt verhogen.

De cloud

Hetzelfde geldt voor de opkomst van de cloud en AI (Artificial Intelligence). Je kunt hierbij twijfelen of je ook dit onder het kopje IoT kunt scharen, maar het is sowieso duidelijk dat het hier om eenzelfde soort ontwikkeling gaat: technologie gebruiken voor een efficiëntieslag. Een bekend voorbeeld hierbij is het koppelen van applicaties, waardoor bepaalde handelingen overbodig worden. Bij een webshop is het bijvoorbeeld mogelijk om aan de hand van het online bestelformulier direct een order uit te zetten naar het logistieke centrum en om automatisch een factuur te fabriceren en de bestelling te verwerken in de administratie. AI is bijna in staat om aan de hand van historische data je bedrijfsplan uit te schrijven voor het komende jaar. Allemaal taken die een paar jaar geleden nog door ‘echte’ mensen gedaan moesten worden.

De dwingende hand van het internet

Door de opkomst van online bestellen hebben veel bedrijven ook weinig andere keus dan dergelijke efficiëntie maatregelen in te voeren. Was concurrentie tot tien à twintig jaar geleden nog vooral gebonden aan de regio waarin je actief was, nu gaat het veel meer zaken als service, snelheid, kwaliteit, betrouwbaarheid en vooral prijs. Marketing gebeurt meer en meer online. De hele wereld kan bij jou bestellen en dat is mooi. Maar ook bij zevenhonderd andere, soortgelijke webshops en dat is natuurlijk moordend. De marges zijn hierdoor flinterdun geworden, waardoor er vooral een hoge omzet gedraaid moet worden om ook echt winst te behalen.

De druk verspreid zich

Bij deze concurrentieslag gaat het overigens niet alleen om webshops. De druk komt ook te liggen bij de toeleveranciers die alle boeken, kleding en elektronica maken. Juist ook in fabrieken speelt IoT een steeds belangrijkere rol. Robots kunnen steeds meer taken overnemen en door ze via internet allemaal met elkaar te verbinden wordt de afstemming steeds beter. Hetzelfde geldt voor ziekenhuizen waar inmiddels druk wordt geëxperimenteerd met operatierobots en ‘slimme’ operatietools. Ook hier ligt nou eenmaal een grote druk om de stijgende zorgkosten ‘slim’ de kop in te drukken.

LEES OOK: De beste Internet of Things toepassingen op een rijtje

Tegenbeweging

Kun je als bedrijf dan echt niet meer om IoT, automatisering en robotisering heen? Natuurlijk zijn er ook uitzondering. Een interessante tegenbeweging op de toenemende efficiëntie door technologisering is wat je de ‘hand-made movement’ kunt noemen. Organisch eten bijvoorbeeld, dat door opa in zijn moestuin is gepland, zonder door robots ingespoten insecticiden en in een willekeurige vorm die niet door een geneticus van te voren is bepaald. Maar ook handgemaakte kleding is enorm in opkomst. Mensen vinden het een verademing om in een trui te lopen waarbij de kans nihil is dat iemand anders hem ook draagt.

IoT is meer dan technologie

Het geeft aan dat IoT meer is dan alleen slimme apparaten alleen. Het heeft ook direct en indirect invloed op de maatschappij. Direct omdat mensen worden ontslagen, of geen baan meer kunnen vinden in hun vakgebied, waardoor ze omscholing nodig hebben. Of juist omdat er inmiddels zo'n vraag is naar ICT'ers dat ze bijna niet meer te vinden zijn. En indirect omdat het bijvoorbeeld ons koopgedrag verandert. Mensen zijn gewoontedieren. Als ze eenmaal weten dat een T-shirt niet meer dan € 5,- hoeft te kosten, zijn ze niet snel bereid om er meer aan uit te geven.

De grote IoT-uitdaging

Als bedrijf kan het dus een enorme uitdaging zijn om IoT op de ‘goede’ manier in te zetten. Kies je er voor om je bedrijf een digitale transitie door te laten maken, dan kan dat wellicht alleen door ook mensen te ontslaan die je misschien al jaren kent. En misschien moet je het ook wel, omdat je omzet inmiddels sterk terugloopt? Welke visie heb je bovendien voor je bedrijf? Ga je de concurrentie aan met de rest van het internet? En hoe wil je dan nog onderscheidend zijn? Meer nog dan de technische keuzes, kunnen het de morele en visionaire keuzes zijn die de opkomst van IoT vergezellen met slapeloze nachten voor de CEO. De voordelen zijn namelijk duidelijk, maar de nadelen mogen er ook zijn! En je hebt eigenlijk maar één kans om het goed te doen.