Windows 8: tweesprong naar de toekomst?
Windows 8 is goed voor de snelste werkstations, voor de kleinste smartphones en voor alles ertussen, zegt Microsoft. Bovendien maakt Windows 8 een naadloos geheel van de drie of vier pc's, laptops en andere met internet verbonden gadgets die elk van ons nu in gebruik heeft. Ook het delen van bestanden, folders en projecten met anderen gaat heel makkelijk en veilig, belooft Microsoft. Eindelijk krijgen we ons digitale bestaan 24/7 volledig en zonder veel nadenken in de hand, dankzij Windows 8 en de cloud van Microsoft.
De Metro-interface met links de balk waarmee je tussen actieve apps kunt schakelen.
De ideale gebruiker logt in met een Windows Live ID. Alle instellingen die een mens naar eigen idee wil aanpassen, laten zich dan koppelen aan de mens in plaats van de machine. Log in op geeft niet welke Windows 8-pc en alles verschijnt zoals je het hebben wilt. Desgewenst inclusief Metro apps zoals je ze achterliet. Lees de krant op een tablet, leg 'm weg en pak later de draad weer op; de app weet waar je gebleven was, ook als je verder leest via een andere Windows 8-installatie.
Bestanden zoals foto's, muziek, video's en documenten waar je aan werkt worden toegankelijk via elke Windows 8-pc, zelfs als ze alleen in eigen hardware thuis zijn opgeslagen. Skydrive, de 'personal cloud' van Microsoft maakt het mogelijk om op afstand de schijven van een met internet verbonden pc te benutten alsof ze een deel van de cloud zijn. Dubbele beveiliging verhindert misbruik door derden, ook als het Live ID-wachtwoord is uitgelekt. Skydrive zal een code versturen naar een tweede e-mailadres of de mobiele telefoon van de gebruiker, en vragen om die in te toetsen.
Gecapitonneerde cel
Minstens zo belangrijk is de Windows Runtime (WinRT) van Windows 8, de gecapitonneerde cel waarin Metro apps niet anders kunnen dan zich netjes gedragen. Veiligheid, vlotte interactie met de gebruiker en zuinig stroomverbruik worden streng gehandhaafd. Beperkingen? Jazeker. WinRT houdt de apps heel strikt gescheiden van het besturingssysteem. Bovendien heeft een Metro app alleen volledige toegang tot bestanden in zijn eigen folder. Elders zijn de rechten beperkt, zelfs als de gebruiker expliciet toestemming geeft voor meer. En makers die hun apps met bedenkelijke middelen willen 'verbeteren' stuiten op een tweede poortwachter; Windows 8 accepteert alleen apps van de bewaakte Windows Store.
De Windows Store
Maar WinRT is zeker geen isoleercel. Metro apps krijgen juist alle gelegenheid voor uitwisseling van informatie met elkaar, met Windows 8 en met al dan niet ingebouwde hardware zoals camera's en printers. Via 'contracten' in de software zelf geven de makers aan welke mogelijkheden hun apps te bieden hebben. Windows 8 leest de contracten en zorgt ervoor dat apps makkelijk de juiste verbindingen leggen. De diepe gedachte: goed samenwerkende apps zijn veel meer waard dan eenlingen.
Asynchroon
Microsoft legt een zware nadruk op constante omgangsvormen. Voor zowel de gebruiker als een Metro app is Windows 8 in grote lijnen altijd Windows 8, ongeacht de hardware. Een Windows 8-tablet kan overweg met zowel vingerwerk als eventueel los aan te sluiten toetsenborden, muizen en monitors. En een Windows 8-pc weet ook raad met een vingergevoelig beeldscherm. De interactie met de gebruiker is altijd "vlot en vloeiend," ongeacht de snelheid van de processor.
Hoe kan dat? Makers van traditionele software geven de voorkeur aan synchrone communicatie. Taken zoals het openen van een bestand hinderen de interactie, doordat de applicatie wacht op voltooiing. Asynchrone oplossingen bestonden al. Maar ze zijn niet populair, onder andere doordat ze van de ontwerper veel aandacht eisen en moeite hebben met foutcondities. Windows 8 is een keerpunt. Kan een taak langer duren dan een twintigste seconde? Dan dwingt WinRT een asynchrone aanpak af. En Microsoft biedt de makers van apps een omgeving die ze het extra werk uit handen neemt. 'Hangende' software is verleden tijd.
De klassieke desktop van Windows 8
Desktop? Nog wel
Windows 8 mikt op de gebruiker wiens dagelijkse leven nauw samenhangt met een op eigen maat gekozen web van tientallen, zo niet honderden apps, verspreid over allerlei hardware, altijd verbonden met internet. De massale softwarepakketten van de klassieke desktop krijgen veel minder betekenis. Maar ze zijn er uiteraard nog wel. Binnen Windows 8 verschijnt de desktop alsof het een grote app is. Office 15 - versies van Word, Excel, PowerPoint, en OneNote - wordt vingergevoelig en ook geschikt voor bescheiden hardware.
De rest van de software die we gewend zijn van Windows 7 heeft een wat minder zekere toekomst. Windows 8 maakt niet alleen een spagaat tussen Metro en desktop. Er is ook een tweesprong in hardware: Windows 8 voor Intel x86-processors en de voor ARM gebouwde versies Windows on ARM (WOA) en Windows Phone 8 (WP8). ARM is op dit moment sterk in het voordeel als het gaat om kleine laptops, tablets en smartphones die langere tijd moeten leven van de energie die zich in een kleine accu laat opslaan. De Apple A5 (iPhone 4S, iPad 2) en eerdere processors zijn op ARM gebaseerd, net als onder andere Samsung's Exynos, Nvidia's Tegra 3 en TI's OMAP, te vinden in concurrerende mobiele hardware.
Alleen bij Windows Store
Gezien de doelstelling van Windows 8 kan Microsoft niet om ARM heen. Maar al die bestaande software uit het verleden van Windows blijft gebonden aan x86. Het gedeelde domein van Windows 8-x86 en WOA is WinRT, met andere woorden de Metro apps. Wie desktop-software nodig heeft - afgezien van Office 15 - is aangewezen op Windows 8-x86. Twee op het eerste gezicht vrijwel identieke tablets of zelfs laptops, met hetzelfde Metro-startscherm, kunnen dus totaal verschillen wat hun gebruiksmogelijkheden betreft.
Verder wordt WOA uitsluitend geleverd in combinatie met hardware op maat. De 'secure boot' zal installatie van andere besturingssystemen op die hardware voorkomen, en de gebruiker kan voor alles wat met software te maken heeft alleen terecht bij de Windows Store en Microsoft/Windows Update. Een WOA-pc is familie van de smartphone, niet van de pc zoals we hem nu kennen.
Dat is ook te merken aan de 'connected standby' van WOA. Net als een smartphone kan een WOA-pc in standby met internet verbonden zijn en allerlei informatie (zoals e-mail) blijven ontvangen. In die toestand gaat een acculading weken mee, zegt Microsoft. Het is de bedoeling dat x86 straks even zuinig wordt, maar de hardware kan dat hoe dan ook niet alleen. Wie de Windows 8-desktop mobiel wil gebruiken in combinatie met oudere software, zal vaker de accu moeten vullen.
De dynamische zoekfunctie van de Metro-interface
Succes niet ondenkbaar
Met Windows 8-x86, WOA en WP8 hoopt Microsoft het nog steeds dominante marktaandeel van de Windows-pc door te trekken naar tablets en vooral smartphones door althans de illusie van een enkel besturingssysteem voor alle enigszins pc-achtige hardware te creëren. Kan dat lukken?
Succes is niet ondenkbaar. De gigantische markt die zo ontstaat lijkt onweerstaanbaar voor de makers van Metro apps. Want vrijwel dezelfde software laat zich straks installeren op alle versies van Windows 8. Voor de gebruiker telt bovendien dat hij, eenmaal gewend aan Metro, vanzelf de weg weet op alle ondersteunde hardware. Zowel toetsenbord/muis als vingerscherm werken uitstekend. Elk afzonderlijk, maar ook in combinatie. Verder heeft Windows 8 al aardig wat hardware-fabrikanten aan boord, die aantrekkelijke producten laten zien. Zoals laptops met vingerscherm en toetsenbord, en losse vingerschermen voor Windows 8-pc's, eventueel te gebruiken door meerdere mensen tegelijk - plat op tafel, als een game board.
Windows 7 overslaan?
Aan de andere kant is het de vraag of WOA en WP8 zelfs met alle rugdekking van Windows 8-x86 alsnog opgewassen kunnen zijn tegen iOS en Android. Lukt dat niet, dan blijft alleen Windows 8-x86 overeind, voor de wat grotere hardware. De twijfel wordt bepaald niet weggenomen door het minuscule huidige marktaandeel van Windows Phone 7.
Cijfers van Gartner geven echter aan dat de verkoop van WP7 vorig jaar met 450 procent groeide, en deze marktanalist voorspelt voor eind dit jaar een score van bijna negen procent - nog zonder veel Windows 8-wind in de zeilen, want de nieuwe Windows verschijnt niet eerder dan in het vierde kwartaal.
De 'consumer preview' van Windows 8-x86 werkt prettig en de visie van Microsoft lijkt aantrekkelijk voor een groot publiek. Het is mogelijk dat consumenten en bedrijven die tot nu toe trouw bleven aan XP of Vista in meerderheid W7 zullen overslaan. En dat de samenwerking met Nokia in combinatie met WP8 alsnog een succes gaat maken van de Windows-smartphone. In dat geval moet elk bedrijf met enig belang bij ict hard aan de slag. Want dan krijgen we allemaal te maken met Metro apps.
Lees meer:
Lees meer
