Naar de toekomst kijken is vooral investeren in flexibiliteit

Auteur: Hans Canisius, CEO USoft

Nog niet eens zo lang geleden stelden organisaties hun strategie vast voor perioden van drie tot vijf jaar. Er werden realistische doelen gesteld die aantrekkelijk zijn voor aandeelhouders of andere stakeholders en die behapbaar zijn voor medewerkers. Wie nu een driejarenplan opstelt, kan er zeker van zijn dat dit binnen zes tot tien maanden herzien kan worden. Er zijn gewoonweg te veel onzekere factoren. Dit geldt vooral voor het internationale bedrijfsleven, maar deze onzekerheid sijpelt vanzelf door tot de kleine onderneming op de hoek van de straat. Onzekerheid kun je voor een groot deel opvangen door je organisatie wendbaar en flexibel te maken, geschikt voor de Act-Now economie. Hiermee bedoelen we dat je als organisatie snel kunt reageren op continu veranderende omstandigheden en dat je bijvoorbeeld aan de wens van de klant kunt voldoen. Dat kun je het beste doen door belemmeringen, vooral in de IT-omgeving, weg te nemen. Onderzoek naar de status van de Act-Now economie wijst uit dat 21 procent van 540 ondervraagde topmanagers erkent dat verouderde kernsystemen snelle veranderingen in de weg staan. En 19 procent zegt dat IT de verandering van bedrijfsprocessen niet kan bijbenen. Juist dat is funest wil je kunnen omgaan met onzekerheid en overleven als Act-Now organisatie.

Snel herstel

Laten we een aantal van deze onzekerheden aanstippen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verwacht dat de wereldwijde groei zal dalen van naar schatting 3,4 procent in 2022 tot 2,9 procent in 2023 en vervolgens stijgen tot 3,1 procent in 2024 (World Economic Outlook Update, januari 2023). De verhoging van de rentetarieven van de centrale banken om de inflatie te bestrijden en de Russische oorlog in Oekraïne blijven zwaar drukken op de economie. Eventuele escalatie van de oorlog zorgt ervoor dat energieprijzen wel weer kunnen stijgen en internationale aanvoerlijnen verder verstoord raken. De recente heropening van de markt in China zorgt er juist voor dat herstel sneller dan verwacht kan intreden.

Mitsen en maren

Al deze cijfers en percentages zijn echter omgeven door mitsen en maren. Zo kun je voor iedere positieve economische en financiële ontwikkeling een tegenbeweging bedenken die toch zeker net zo valide is. Dat is wat we onzekerheid noemen, en dat is waar je je organisatie op moet inrichten. Schieten de grondstofprijzen of kosten voor containers omhoog? Dan moet je snel kunnen reageren door alternatieve scenario’s uit te rollen. We leven ook op macroniveau in een Act-Now economie. Dit houdt onder andere in dat ERP- en supply chain management systemen berekend moeten zijn op flexibiliteit. Act-Now betekent dat je niet maanden hoeft te wachten tot je bedrijfsapplicaties met vreemde valuta kunnen werken en je andere transportmiddelen kunt inzetten.

Digitale en groene transformatie

De OESE (Organisatie voor Economische Ontwikkeling) benadert onzekerheid vanuit een andere hoek: de arbeidsmarkt. We hebben te maken met de gevolgen van de digitale en groene transformatie en met de vergrijzing van de bevolking. De afgelopen jaren, zeker toen de economie na Covid-19 begon op te krabbelen, zijn ongekende tekorten aan arbeidskrachten en specifieke kennis en vaardigheden aan het licht gekomen. Festivals konden niet meer doorgaan omdat er niet genoeg

beveiligers te vinden waren. In de horeca moesten zaken hun deuren sluiten omdat er tekort aan personeel was. Maar ook op een ander niveau zijn er tekorten, zoals stikstofexperts. Woningbouw- en infrastructuurprojecten lopen daardoor forse vertraging op. Deze situatie heeft nog maar eens het belang aangetoond van het ontwikkelen en behouden van talent. In het rapport ‘Retaining Talent at All Ages’ doet de OESO talloze aanbevelingen om personeel van alle leeftijden binnenboord te houden. Een leven lang leren is er daar een van.

Verandervermogen naar hoger plan

Een andere aanvliegroute is het flexibiliseren van de workforce. Daarmee bedoelen we niet alleen dat je (meer) moet gaan werken met een flexibele schil, maar dat je ook gebruik gaat maken van Artificial Intelligence en robotisering om processen verder te automatiseren. Het mes snijdt zo aan twee kanten: je kunt beter en sneller gebruik maken van de data die beschikbaar is en je kunt je medewerkers inzetten op taken die echt waarde toevoegen. Deze ontwikkeling is eveneens een belangrijk onderdeel van de Act-Now economie: je moet mensen snel kunnen inzetten om kansen te benutten en daarbij niet afhankelijk zijn van rigide IT-systemen. De helft van de managers onderstreept dit: kennis van medewerkers is van invloed op de wendbaarheid van de onderneming.

Conclusie: je kunt onzekerheid opvangen met een flinke dosis flexibiliteit en wendbaarheid. Bedrijfsprocessen en -applicaties kun je bijvoorbeeld snel aanpassen door low-code softwareontwikkeling in te zetten. Dit zijn de applicaties die eindgebruikers in hun kracht zetten en het verandervermogen van de organisatie naar een hoger plan tillen.