Dringend gezamenlijke inspanning nodig om Nederlandse netwerkinfrastructuur toekomstbestendig te maken en behouden

Gezien de rol van digitalisering in verduurzaming en de impact van geopolitieke verschuivingen op digitale soevereiniteit kan de ontwikkeling niet alleen aan de markt worden overgelaten. Dat stelt een groep van telecombedrijven, technische universiteiten en kennisinstellingen die oproept een publiek-privaat consortium te vormen voor onderzoek en ontwikkeling van de volgende generatie communicatienetwerken. Dit consortium moet als belangrijkste doelen hebben: de versnelling van de digitalisering in sectoren evenals de innovatie in netwerken zelf, het creëren van specifieke Nederlandse sterktes in netwerktechnologie en het verzekeren van soevereiniteit en betrouwbaarheid van de Nederlandse netwerken. Deze oproep, samen met een plan van aanpak, staan beschreven in het position paper ‘Communicatienetwerken voor en door Nederland’ dat is overhandigd aan Jeannine Peek, boegbeeld Topsector ICT tijdens het ECP Jaarfestival.

Ontwikkeling toekomstige netwerken vraagt om nieuwe balans

De reden voor de oproep is dat de ontwikkeling van de nieuwste generatie netwerktechnologie, ook wel Future Network Services (FNS), vraagt om een andere aanpak dan eerdere generaties. Naast economische overwegingen spelen publieke goederen als betrouwbaarheid, soevereiniteit en duurzaamheid een veel nadrukkelijkere rol. “Samenwerking van organisaties uit de energie-, mobiliteits-, industrie- en landbouwsector met universiteiten, kennisinstituten, ICT en netwerkindustrie én de overheid borgt niet alleen het economisch belang van onze netwerkinfrastructuur. Het zorgt ervoor dat we ook in de toekomst onze internationale toppositie behouden,” aldus Jeannine Peek.

Vanwege de directe afhankelijkheid van de hele Nederlandse maatschappij van functionerende netwerken is het essentieel dat toekomstige netwerken betrouwbaar, beschikbaar en veilig zijn. Verder is door geopolitieke ontwikkelingen bij digitalisering de vraag van belang geworden waar de uiteindelijke macht en controle over data, netwerken en netwerkapparatuur ligt, ook wel digitale soevereiniteit. Eerder hebben westerse overheden de ontwikkeling van 5G gesteund via onderzoeksprojecten maar daarna vooral aan de markt overgelaten. Voor de aanstaande ontwikkeling van, bijvoorbeeld, 6G zal dit anders verlopen. Het gaat daarbij nadrukkelijker om het vermogen van Nederland en de EU om op basis van eigen inzichten en keuzes haar publieke belangen in de digitale wereld te borgen. Daarnaast is de verwachte invloed van netwerken en digitalisering op de verduurzaming van sectoren en de maatschappij als geheel van belang. Zo mag de inzet van een krachtigere netwerkinfrastructuur niet leiden tot verhoging van het energieverbruik die de verduurzaming in sectoren weer tenietdoet.

Volgens Paul Wijngaard, Sector Manager Telecom bij TNO is het essentieel om de handen ineen te slaan: “Nederland beschikt momenteel al over digitale netwerken en infrastructuur van hoge kwaliteit en het is van groot belang om die goede positie uit te bouwen in de toekomst. De ontwikkeling van deze digitale netwerken kan Nederlandse sectoren enorm veel brengen, denk aan betere doorstroming en sterk gereduceerde uitstoot van geautomatiseerd rijdende auto’s, duurzame precisielandbouw tot real-time aansturing van lokale energieopwekking en opslag.”

Consortium samen met overheid

De ontwikkeling van deze netwerktechnologieën is een systeemuitdaging, zonder eenduidige probleemeigenaar en met enorm veel belanghebbenden. Hierdoor is samenwerking in consortia nodig om de toekomstige positie van Nederland veilig te stellen. De groep wil met een consortium van organisaties uit de sectoren energie, landbouw, zorg, onderwijs, mobiliteit en de industrie, universiteiten, kennisinstituten, ICT en netwerkindustrie en overheid samenwerken en zich focussen op de volgende doelen:

• Versnel economische groei in sectoren door digitalisering en innovatie in communicatienetwerken
• Versnel innovatie in netwerken zelf
• Creëer economische waarde door in te zetten op specifieke Nederlandse sterktes in netwerktechnologie
• Waarborg actieve opbouw van kennis en ervaring voor soevereiniteit en betrouwbaarheid

Er zijn verschillende punten waar de marktpartijen niet zelf in kunnen voorzien en de hulp van de overheid nodig hebben. Hierbij gaat het om het opzetten en faciliteren van grootschalige pre-competitieve trials waarin wordt geëxperimenteerd met sectortoepassingen over meerdere (concurrerende) organisaties heen, coördineren van fieldlabs, organiseren van de kennis over de technische basis, bevorderen en bewaken van publieke goederen zoals de digitale soevereiniteit, duurzaamheid en betrouwbaarheid en het verbreden van de Nederlandse kennisbasis door te zorgen voor meer gekwalificeerde mensen. 

Kernpartners Future Network Services (FNS)

Het paper en de oproep zijn geformuleerd door KPN, T-Mobile, VodafoneZiggo, TNO, TU Delft, TU Eindhoven en de Universiteit Twente. Het paper is geschreven met inbreng van kennispartner Agentschap Telecom en bijdragen uit de energie-, mobiliteits-, industrie- en landbouwsector. Dit initiatief wordt ondersteund door Team dutch digital delta (Topsector ICT).