Dertig jaar printing op de werkvloer

Als je vroeger – denk aan de jaren zeventig - iets op papier moest zetten, gebeurde dat ofwel met de pen ofwel met een typemachine. Computers waren nog een nieuwigheid die kleinere bedrijven zich totaal niet konden veroorloven. De grote bedrijven zetten in diezelfde tijd hun eerste meer concrete stappen op weg naar vergaande automatisering; mainframes werden langzaam aan ook voor niet-multinationals betaalbaar. En met die mainframes kwamen ook de eerste beeldschermen op het kantoorbureau te staan. Daarmee werd het bureau zeker nog niet papierloos, maar de aloude kaartenbak werd wel degelijk langzaam naar de achtergrond verdrongen.

Een ander nieuw apparaat dat z’n intrede deed in het grote bedrijf en overheidsinstellingen was de printer. Veelal betrof het dan natuurlijk nog zo’n heerlijk snerpende matrixprinter. En dan niet zo’n dingetje wat netjes in een hoekje op tafel past maar veelal zo’n joekel van een ‘breedbeeld’-exemplaar, geladen met tientallen meters kettingpapier. Tja, over arbo-wetgeving en geluidsnormen werd toen nog maar weinig nagedacht. Als zo’n printer een flink dossier uitbraakte, leek het alsof je midden op een F1-circuit tussen de langsrazende auto’s stond. Later, toen de matrixprinters wat compacter werden, werd besloten dat het geluidsniveau wat te veel van het goede was en vaak werd er dan een houten bak met schuimbekleding omheen gebouwd om de zaak naar een acceptabel geluidsniveau te trekken.

Printen was daarmee nog steeds niet leuk en zeker geen snel klusje. Want ook dát was een nadeel: de snelste matrixprinters waren naar hedendaagse maatstaven nog altijd traag. Daarbij kwam dat de afdrukkwaliteit niet bepaald geschikt was voor zakelijke correspondentie. Pas toen moderne matrixprinters in de jaren tachtig voorzien werden van verbeterde afdruktechnieken en NLQ ofwel Near(!) Letter Quality werd de output wat prettiger om aan te zien. De techniek vergde wel meer printtijd, omdat de printkop bomvol kleine naaldjes verschillende keren over dezelfde regel getrokken moest worden. En ook jammer dat het inktlint in de printer – tussen kop en papier - op die manier erg snel op raakte.

Voor echt mooi ogende zakelijke brieven werd dus nog altijd de oude, trouwe typemachine gebruikt. Soms zelfs voorzien van een computerinterface of in de vorm van een daisywheelprinter. Dat laatste apparaat kun je beschouwen als een elektrische typemachine zonder toetsenbord, maar wel voorzien van een computerinterface. Ideaal voor gestoken scherpe tekst, maar even een ander lettertype kiezen vereiste het handmatig vervangen van een metalen bolletje met letters. Als dit al mogelijk was. Grafische afdrukken met een daisywheelprinter kon je al helemaal vergeten, of je moest creatief aan de slag willen gaan met punten, streepjes en sterretjes.

Inkjet en laser

Printen op kantoor werd pas echt veelzijdig met enerzijds de komst van de relatief low-budget inkjetprinter en natuurlijk de laserprinter. De inkjetprinter deed z’n intrede in de tweede helft van de jaren zeventig in de vorige eeuw. Eerst waren het nog grote, logge machines, maar vanaf 1978 werd het dankzij Canon en de door hen uitgevonden Bubble Jet-technologie langzaam aan interessanter. Met name de kleinere bedrijven konden nu eindelijk op een betaalbare manier hun bedrijfscorrespondentie inclusief grafische zaken afhandelen.

De introductie van de laserprinter maakte het bedrijfsprinten écht compleet. Met name de eerste LaserJet van HP zal bij menigeen nog warme herinneringen oproepen. Tegenwoordig vind je in ieder kantoor meerdere laserprinters, die al dan niet in kleur af kunnen drukken. Ook een totaaloplossing in de vorm van een multinfunctional bestaande uit een inkjet- of laserprinter, scanner, kopieer-mogelijkheid en eventueel fax zie je bijna standaard in elke werkruimte staan. De kwaliteit van zelfs de goedkoopste printers is vele malen beter dan van die allereerst oerversies die een kantoor écht tot leven brachten. Tegenwoordig klinkt wat bescheiden gezoem (en zelfs dáár zeuren we al over) en in een fractie van een paar seconden ligt een full-color pagina inclusief highres graphics in de papierbak. Je denkt er niet bij na, maar wat zouden de kantoorwerkers van weleer jaloers geweest zijn!