De impact van generatieve AI op de werkvloer

Tekst: Bob van Duuren

Inleiding

Technologische revoluties hebben altijd al een significante impact gehad op de arbeidsmarkt en de werkvloer. Van de stoommachine tot de personal computer, elke grote innovatie heeft een rimpeling van veranderingen teweeggebracht. Echter, de recente opkomst en plotselinge beschikbaarheid van generatieve AI-technologieën stellen ons aan het begin van een nieuw en misschien wel het meest disruptieve tijdperk in de geschiedenis van arbeid – anderen hebben het vergeleken met de uitvinding van de computer zelf. Deze vorm van AI gaat verder dan enkel het uitvoeren van eenvoudige, routinematige taken; het kan creatieve en complexe problemen oplossen die voorheen als exclusief domein van de menselijke intelligentie werden beschouwd.

Een treffend voorbeeld is de automatisering van klantenservice. Terwijl een klantenservicemedewerker zich vroeger bezighield met het beantwoorden van standaardvragen, kan een AI-chatbot nu deze taken overnemen en zelfs meer complexe problemen oplossen. Dit betekent niet alleen een toename van efficiëntie, maar het geeft werknemers ook de mogelijkheid om zich te richten op unieke klantenserviceproblemen die een menselijke toets vereisen.

Deze revolutie is niet alleen toegankelijk voor grote bedrijven met diepe zakken. Door de democratisering van AI-technologie kunnen ook kleine ondernemingen profiteren van geavanceerde machinelearningalgoritmen. AI-platformen op basis van software als een service (SaaS) zijn nu beschikbaar tegen betaalbare prijzen, waardoor de drempel om deze technologie te implementeren veel lager is dan voorheen.

In dit artikel ga ik dieper in op de veranderingen die generatieve AI op de werkvloer teweegbrengt. We kijken naar de implicaties voor automatisering, de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en de ethische overwegingen die komen kijken bij deze ingrijpende veranderingen.

Automatisering en taakverdeling

Een van de meest directe en tastbare effecten van de beschikbaarheid van generatieve AI is de automatisering van routinematige en repetitieve taken. Het overnemen van deze taken door AI heeft een dubbel effect: het bevrijdt menselijke werknemers van arbeid die als monotoon kan worden beschouwd, en het verhoogt ook de snelheid en efficiëntie waarmee deze taken worden uitgevoerd.

Neem bijvoorbeeld de wereld van data-analyse. Voorheen vereiste het verzamelen, sorteren en interpreteren van grote hoeveelheden data uren – zo niet dagen – van handmatige arbeid. Met generatieve AI kunnen deze processen nu in fracties van die tijd worden uitgevoerd. Dit betekent dat analisten hun tijd kunnen besteden aan het ontleden van inzichten uit de data, in plaats van te worstelen met de data zelf.

In de creatieve sector zien we ook revolutionaire veranderingen. Contentcreatie, ooit een puur menselijke taak, wordt nu bijgestaan door AI. Generatieve systemen kunnen concepten schetsen voor ontwerpen, basisteksten schrijven voor artikelen, beeld of video genereren en zelfs simpele muziekcomposities maken. Dit betekent niet dat creatieve professionals overbodig worden; in plaats daarvan kunnen ze samenwerken met AI om tot nog betere en meer innovatieve resultaten te komen.

Dit heeft ook gevolgen voor de taakverdeling binnen organisaties. Taken die voorheen door gespecialiseerde afdelingen werden uitgevoerd, kunnen nu door kleinere teams worden beheerd, dankzij de efficiëntie van AI. Dit stelt bedrijven in staat om plattere organisatiestructuren te hanteren, wat kan leiden tot meer flexibiliteit en snellere besluitvorming.

Hoewel de automatisering van taken veel voordelen biedt, is het ook belangrijk om te erkennen dat dit kan leiden tot baanverlies op grote schaal, vooral in sectoren die zwaar afhankelijk zijn van routinematige arbeid. Bedrijven en overheden moeten proactief zijn in het bieden van omscholing en bijscholing om werknemers voor te bereiden op deze nieuwe realiteit; bij Van Duuren Media stimuleren we onze werknemers om actief met deze nieuwe technologie om te gaan.

Nieuwe vaardigheden en bijscholing

De toenemende automatisering door generatieve AI heeft niet alleen gevolgen voor de taken die worden uitgevoerd; het heeft ook een ingrijpende impact op de vaardigheden die vereist zijn op de moderne werkvloer. De dagen dat men een carrière kon opbouwen met een statische set van vaardigheden zijn voorbij. Nu is aanpassingsvermogen en een levenslange leerbereidheid essentieel.

Het beheren en interpreteren van AI-systemen is bijvoorbeeld een vaardigheid die aan belang wint. Terwijl een data-analist in het verleden misschien puur gefocust was op statistieken en Excel, moet hij of zij nu ook basiskennis hebben van machine learning en data science. Dit gaat verder dan alleen het begrijpen van de output van een AI-systeem; het gaat om het vermogen om de werking ervan te begrijpen en het zo nodig bij te sturen.

Een ander voorbeeld is de opkomst van nieuwe rollen zoals de prompt engineer of de AI-ethicus. Met ethische vraagstukken rondom automatisering en data-analyse die steeds meer aan de oppervlakte komen, wordt ethisch inzicht een steeds belangrijkere bedrijfscompetentie.

Bijscholing en omscholing worden daarom cruciaal. Veel bedrijven beginnen in-house trainingen en partnerschappen met educatieve instellingen op te zetten om hun werknemers te helpen bij het bijhouden van deze nieuwe vaardigheden. Online cursusplatforms van Google, Coursera en Udacity bieden AI- en data science-gerelateerde cursussen die werknemers kunnen volgen om up-to-date te blijven.

Het is echter niet alleen de verantwoordelijkheid van de werknemer om bij te blijven. Werkgevers zullen ook moeten investeren in het bieden van kansen voor bijscholing en continue educatie. Het negeren van deze verschuivende vaardigheidsvereisten kan leiden tot een mismatch van vaardigheden in het bedrijf, wat uiteindelijk de bedrijfsprestaties kan ondermijnen.

Ethische overwegingen

Naarmate generatieve AI een steeds grotere rol gaat spelen in de werkomgeving, kunnen we niet voorbijgaan aan de ethische dilemma's die deze technologie met zich meebrengt. Het is niet langer voldoende om alleen maar te kijken naar de efficiëntie en productiviteit die AI kan opleveren; er moet ook rekening worden gehouden met de sociale en ethische implicaties.

Een duidelijk voorbeeld hiervan is de impact op werkgelegenheid. Terwijl AI in staat is om bepaalde taken sneller en efficiënter uit te voeren, leidt dit vaak tot het verminderen van het aantal benodigde menselijke werknemers voor die taken. Dit roept de vraag op hoe verantwoord het is om massaal te automatiseren zonder een adequaat vangnet voor de getroffen werknemers.

Ook het verzamelen en gebruiken van data voor AI-training roept vraagstukken op. Denk aan privacykwesties, zoals het ongeoorloofd verzamelen van persoonsgegevens, of het gevaar van het versterken van vooroordelen via ongelijk verdeelde of partijdige trainingsdata.

Een nieuwe rol die opduikt in organisaties is die van de AI-auditor, een expert die niet alleen de technische aspecten van een AI-systeem evalueert, maar ook de ethische implicaties. Dit helpt om een evenwicht te vinden tussen het streven naar optimalisatie en het handhaven van ethische normen.

Daarnaast zien we dat regelgevende instanties zich steeds meer gaan bemoeien met de inzet van AI. Wetten en voorschriften – ook op EU-niveau – worden ontwikkeld om zowel bedrijven als consumenten te beschermen tegen misbruik en de negatieve gevolgen van AI. Bedrijven moeten zich hier proactief op voorbereiden om zowel wettelijk als ethisch in de pas te blijven lopen.

Het ethische landschap van generatieve AI is complex en constant in beweging. Bedrijven en werknemers zullen een actieve rol moeten spelen in het vormen van de ethische richtlijnen en best practices om ervoor te zorgen dat de technologie op een verantwoorde en duurzame manier wordt ingezet.

Conclusie

De opkomst van generatieve AI heeft een transformatieve impact op de moderne werkvloer. Van het automatiseren van routinematige taken tot het bijstellen van de vereiste vaardigheden en het introduceren van nieuwe ethische overwegingen, deze technologie is een gamechanger op meerdere fronten. Hoewel de voordelen, zoals verhoogde efficiëntie en de mogelijkheid tot innovatie, duidelijk zijn, moeten bedrijven en werknemers ook voorbereid zijn op de uitdagingen en verantwoordelijkheden die hiermee gepaard gaan.

Een van de belangrijkste stappen in deze voorbereiding is het besef dat de inzet van AI niet slechts een technische overweging is, maar een holistische aanpak vereist. Dit betekent niet alleen investeren in nieuwe systemen en bijscholing, maar ook in ethische toetsing en regelgevende naleving.

De werkvloer van de toekomst zal ongetwijfeld een synergie zijn tussen mens en machine – in feite zoals we AI nu al in onze uitgeverij inzetten. Om dit op een succesvolle en verantwoorde manier te bereiken, moeten zowel werkgevers als werknemers bereid zijn om voortdurend te leren, zich aan te passen en bovenal ethisch te handelen. Samen kunnen we een nieuwe werkomgeving creëren waarin generatieve AI een instrument is dat ons helpt om te groeien, zonder onze menselijkheid te verliezen.

Met de juiste aanpak en voorbereiding kan generatieve AI een krachtige katalysator zijn voor positieve verandering. Maar zoals met elke vorm van vooruitgang, komt het met zijn eigen set van uitdagingen en overwegingen. Het is aan bedrijven zelf om ervoor te zorgen dat deze technologie wordt ingezet op een manier die niet alleen productief, maar ook ethisch verantwoord is.

Bob van Duuren

 

En privé dan?

Hoewel generatieve AI een grote impact heeft op de werkvloer, strekt de invloed van deze technologie zich ook uit tot ons persoonlijk leven. Een perfect voorbeeld hiervan is ChatGPT, een geavanceerde chatbot die veel meer kan dan alleen simpele vragen beantwoorden.

Stel je voor dat je een vakantie plant. In plaats van urenlang door verschillende websites te bladeren op zoek naar de beste deals en locaties, kun je eenvoudig ChatGPT raadplegen voor reisadvies. Het systeem kan je helpen bij het kiezen van een bestemming, het vinden van geschikte accommodatie, het opstellen van een reisroute en zelfs het adviseren van goede en betaalbare restaurants.

ChatGPT is ook een geweldige assistent in de keuken. Ben je op zoek naar een nieuw recept of weet je niet zeker hoe je een bepaald ingrediënt moet bereiden? Vraag het gewoon aan ChatGPT, en je krijgt een stapsgewijze handleiding die je door het hele proces leidt.

Daarnaast kan de technologie een waardevol instrument zijn voor zelfstudie en levenslang leren. Of je nu een nieuwe taal wilt leren of je kennis wilt verdiepen op een specifiek gebied, ChatGPT kan een schat aan informatie en hulpmiddelen bieden om je te ondersteunen, en zelfs als je persoonlijke coach of docent fungeren.

Het is niet overdreven om te zeggen dat ChatGPT de potentie heeft om een persoonlijke assistent te worden voor een breed scala aan taken en activiteiten in ons dagelijks leven. Van het optimaliseren van dagelijkse routines tot het assisteren bij complexe besluitvormingsprocessen, de mogelijkheden zijn eindeloos.

 

Lees hem nu digitaal - BAAZ 3.2023

BAAZ 3.2023