Beamers: hier moet je op letten

Het begrip ‘goed’ is zoals vaak het geval een rekbaar begrip en vooral afhankelijk van wat je met iets wilt doen. Zo ook bij de beamer. Een van de eerste dingen waar je op moet letten bij aanschaf van een beamer is de resolutie. En dan bedoelen we vooral de ‘native’ ofwel echte resolutie, want de meeste fabrikanten geven standaard een resolutie van bijvoorbeeld full-hd op, terwijl de hardware-resolutie bijvoorbeeld maar 1024 x 768 pixels bedraagt. Hoewel je dan via hdmi een full-hd-signaal (1920 x 1080 pixels) kunt aanbieden wordt deze resolutie intern verlaagd naar de maximale hardware-resolutie. Een constructie om te vermijden, want dit komt de scherpte en leesbaarheid van het geprojecteerde beeld zeker niet ten goede! Wél kun je je afvragen of je echt full-hd-resolutie nodig hebt voor je projector, veelal volstaat inderdaad een lagere resolutie. In dat geval moet je de beamer ook aansturen met deze native resolutie om beeldonscherpte te voorkomen. Ondersteunt jouw beamer bijvoorbeeld 800 x 600 pixels, dan krijg je het scherpste beeld ook alleen bij dat aantal pixels!

Instappers

We noemen die 800 x 600 pixels overigens niet voor niets, want veel instapmodellen, met toch nog altijd een prijskaartje van rond de 300 euro, hebben dit als hardwareresolutie. Dat is in deze tijd toch best wat magertjes te noemen, tenzij je een beamer slechts sporadisch gaat gebruiken. Kies je voor zo’n instapper, dan is het wel zaak om tijdens het maken van bijvoorbeeld je powerpoint-presentatie rekening te houden met het feit dat slides voor deze lagere resolutie zijn ontworpen. Vermijd dus al te kleine lettertjes en graphics, ga voor groot. Verder is het verstandig om altijd een beamer te kiezen met een hdmi-ingang. Dat is tegenwoordig toch wel de standaard en geeft je bovendien de mogelijkheid om ook andere videoapparaten (Blu-ray-speler, kabeltuner enzovoorts) aan te sluiten. Misschien niet het allereerste waar je aan denkt, maar zo op de late vrijdagmiddag kan het even live inprikken van een WK-wedstrijd toch best aardig zijn!

Full-hd?

Ben je van plan om een beamer veelvuldig te gebruiken en dan ook nog eens op een groter schermoppervlak, dan ontkom je eigenlijk niet meer aan een full-hd-projector. Nadeel is dat deze apparaten al snel het dubbele kosten (vanaf zo'n 600 euro) van de instappers, maar dan héb je natuurlijk ook wel wat. Nadeel van alle traditionele beamers is de toch wel korte levensduur van de projectorlamp: ergens tussen de 2000 en 4000 branduren geven ze de geest. En nou zou dat nog niet zo’n probleem zijn als die lichtbronnetjes goedkoop waren, maar dat zijn ze dus niet. Prijzen van meer dan 200 euro zijn helaas geen uitzondering, wat betekent dat je een beamer direct uit moet zetten als je klaar bent met je verhaal.clipnas

Led

Er gloort al een tijdje een oplossing voor het lampenprobleem aan de horizon in de vorm van led-projectoren. Momenteel zijn dit soort beamers echter nogal fors aan de prijs, een instapmodel full-hd-beamer kost je zo’n 1500 euro, voor een beamer met vergelijkbare lichtsterkte als een lampgebaseerd exemplaar ben je een dikke 4000 euro verder. In dat geval redt een led alléén het overigens ook niet, het betreft hier dan veelal een led-laser-combi. Ben je echter van plan een beamer heel veel te gebruiken, dan bespaar je uiteindelijk toch geld. De levensduur van een led gaat al snel richting de 20.000 uur. Pocket Een aparte categorie beamers vormen de pocket-exemplaren. Het is een markt die vooral omarmd wordt door B-merken en naamloze China-fabrikanten, maar ze kunnen erg handig voor onderweg zijn. Bij aanschaf is het echter wel héél goed opletten geblazen, want de meest aantrekkelijk geprijsde exemplaren (tot circa 150 euro) kunnen soms maar overweg met een extreem lage resolutie van 320 x 200 pixels. Daar zit je echt niet op te wachten, voor een paar tientjes meer scoor je een 800 x 600 exemplaar. Via hdmi koppel je die in een handomdraai aan bijvoorbeeld je tablet zodat je op een hotelkamer een razendsnelle mobiele presentatie kunt geven. En och, als je het ding dan toch bij je hebt leent zo’n toestelletje zich uiteraard ook prima om in de vrije avonduren een grootbeeld-filmpje op diezelfde kamer te pakken. Een pocketprojector vormt (nog) geen vervanger voor een ‘vaste’ beamer vanwege de lagere lichtopbrengst.

Lichtsterkte

Ongeacht welke beamer je kiest: alles staat of valt met de lichtsterkte. Helaas is hier geen wet van meden en perzen voor te geven, veel is natuurlijk afhankelijk van de omgeving. Ook een goed reflecterend projectiescherm biedt uitkomst; een witte muur of whiteboard als scherm limiteert de afmetingen van het te projecteren beeld enorm. Bij daglicht en een beelddiagonaal van circa 75 centimeter heb je zo’n 3000 lumen nodig, voor onder dezelfde omstandigheden een beeld projecteren met een diagonaal van 120 centimeter volstaat 500 lumen al. Zit je in een verduisterde ruimte, dan kan het soms zelfs nodig zijn om de helderheid wat terug te schroeven om te voorkomen dat kijkers pijn aan hun ogen krijgen. Verder wordt vaak ook de contrastverhouding bij projectoren vermeld, waarbij geldt dat een hogere waarde altijd beter is. Vooral de verschillen tussen licht en donker worden hierdoor beter, maar ook kleuren leven flink op. Staar je echter niet blind op de contrastverhouding, uiteindelijk is de lichtopbrengst in lumen veel bepalender voor de uiteindelijke beeldkwaliteit (qua helderheid) dan de contrastverhouding. Zeker bij daglichtgebruik geldt dit, heb je als doel een thuisbioscoop op te zetten dan speelt het contrast een wat grotere rol.

Kort en krachtig

Tot slot speelt ‘ruimte’ nog een rol. Heb je geen plek om een beamer op een fatsoenlijke afstand van het scherm te zetten, dan zijn er zogeheten short throw-beamers verkrijgbaar. Dankzij een uitgekiend optisch systeem zijn zo beelden met een diameter van bijvoorbeeld 139 centimeter te realiseren met een projectorafstand van maar 1 meter. Ideaal voor een vaste opstelling in een presentatie/vergaderruimte, je verkleint hiermee ook meteen het risico dat mensen door de projectiestraal lopen.

Plaatsing

Houd rekening met de plaatsing van je beamer. De meeste beamers beschikken namelijk over een ventilator, en die kunnen redelijk wat geluid produceren. Zorg dus voor een opstelling waarbij je publiek niet te dicht bij de projector zit, dat kan hen afleiden van de presentatie.

Digitaal vs analoog

De manier waarop je je projector aansluit op je mediabron is van invloed op de kwaliteit van het beeld. Daarbij geldt dat een digitale connectie de beste weergave biedt. Kies dus bij voorkeur voor een hdmi- of dvi-aansluiting. Moet je toch voor analoog gaan, dan biedt een S Compontent-aansluiting, te herkennen aan de rood-groen-blauwe tulpstekkers, de beste kwaliteit.