Apple in vrije val: waar ging het mis?

In augustus 2018 behaalde Apple een waarde van een triljoen dollar en werd het daarmee het waardevolste beursgenoteerde bedrijf ooit. Ook buiten het financiële aspect om leek alles goed te gaan; CEO Tim Cook had de wind in de rug. Dat alles veranderde in september 2018. De aandelen van Apple raakte in een vrije val - van $ 227,63 op 31 augustus 2018 naar $ 148,62 op 4 januari 2019. Ondertussen is het in marktwaarde voorbijgestreefd door concurrenten Microsoft, Google en Amazon.

Gebrek aan vooruitgang

Een veelgehoorde reden: gebrek aan vooruitgang. Waar Apple in de hoogtijdagen van het bedrijf (lees: toen Steve Jobs nog aan het roer stond) met elk product wist te innoveren, blijven Apple-fans steeds vaker teleurgesteld achter. Neem bijvoorbeeld de iPhone; toen deze in 2007 werd gepresenteerd, veranderde de wereld. Ook de volgende versies, bijvoorbeeld de iPhone 3G en de iPhone 4, wisten telkens weer grote technologische vooruitgang – grote concurrentiedruk - te boeken. Wanneer er een nieuwe iPhone op de markt kwam, wist je dat deze het kopen waard was, omdat je écht een nieuw product kreeg.

Hoe anders is dat vertrouwen in de laatste generatie iPhones? Toen de iPhone 6 op de markt verscheen, was er in eerste instantie veel enthousiasme. Het nieuwe toestel bracht een nieuw design en nieuwe technologieën. Niet veel later volgden de iPhone 7 en de iPhone 8, twee toestellen die een stuk minder innovatie met zich meebrachten. Sterker nog: er is een getraind oog voor nodig om de iPhone 6, 7 en 8 van elkaar te onderscheiden. Dit maakte dat steeds minder mensen enthousiast werden voor een nieuwe iPhone: het was toch praktisch hetzelfde apparaat.

Hard stijgende prijzen

Het gebrek aan vooruitgang bij Apple ging de afgelopen jaren hand in hand met een harde stijging van de prijzen. Deze stijgingen werkten het binnenhalen van nieuwe kopers aannemelijk tegen. Wanneer je vroeger een nieuwe iPhone kocht, was de prijs vergelijkbaar met een vorig model. Tuurlijk, ook toen was Apple al beduidend duurder dan de concurrentie, maar in vergelijking met eigen producten vielen de prijzen van de nieuwe generatie iPhones mee.

Dit prijsmodel is de afgelopen jaren drastisch veranderd. Werpen we een blik op de webshop van Apple, dan zien we maar liefs drie generaties iPhones waar we uit kunnen kiezen: de iPhone 7, iPhone 8 en iPhone X. Wanneer we de prijzen van deze modellen naast elkaar leggen, wordt de dissonantie snel duidelijk. De iPhone 7 heeft een vanaf prijs van € 529,-, de iPhone 8 kost minimaal € 689,- en de iPhone X kost minstens € 859,-. De duurste iPhone (de Xs Max) kost je zelfs € 1295,-.

Die enorme prijsverschillen kunnen handig zijn wanneer je een breder publiek wilt aanspreken, maar je kunt niet verwachten dat iPhone 7-gebruikers bedragen van € 330,- besteden voor een (ogenschijnlijk) marginale upgrade naar de iPhone X.

LEES OOK: iOS 12 op 80 procent geschikte apparaten

Een minder duidelijk aanbod

De kracht van Apple heeft altijd gelegen in de eenvoud. Wanneer je een Apple-product kocht, wist je wat je kreeg. Dit was het beste zichtbaar bij de MacBooks. Waar je het overzicht snel kunt verliezen in een wirwar van specificaties, edities en versies, gaf Apple duidelijkheid. De keuze voor (slechts) drie versies bevestigt die eenvoud: de standaard MacBook, De lichtere MacBook Air en de krachtigere MacBook Pro.

Die simpliciteit is vandaag de dag ver te zoeken. De reguliere MacBook is dunner dan de MacBook Air en elke versie is verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen; van de MacBook Pro zelfs zes. Voor de gemiddelde consument wordt het uitzoeken van een MacBook hiermee even listig als de keuze tussen honderden Windows-apparaten: een probleem dat de productlijn vroeger moeiteloos tackelde.

Hetzelfde geldt voor de iPad. Vroeger had je geen keuze. Er was maar één iPad. Later kwam daar de iPad 2 bij. Het bleef nog even te doen. Spoel vooruit naar 2019 en we vinden op de webshop van Apple een iPad, iPad Pro, iPad mini en twee versies van de ‘nieuwe’ iPad Pro.

Een vlugge blik op dezelfde website laat precies zien welke weg Tim Cook met Apple is ingeslagen. De focus ligt niet langer op het af en toe uitbrengen van een bijzonder, innovatief en gewild product, maar op het bieden van zoveel mogelijk opties. Op het eerste gezicht lijkt dit een positieve ontwikkeling, maar hiermee verliest Apple zijn gedefinieerde identiteit. En hoeveel beter is een Apple-product dan echt, ten opzichte van de concurrentie?